میراث فرهنگی معماری معاصر ایران عمدتاً ماحصل فعالیتهای سه جریان اصلی در طول مدت قریب به هشتاد سال گذشته است. مطالعه و بررسی این جریانات و آثار معماری که به وجود آوردهاند، به همراه نقد و ارزیابی تجربیات هر یک، میتواند جریان نوین معماری ایران را در دستیابی به جایگاه واقعی آن یاری رساند. در این راستا اولین گام بهمنظور حصول چنین هدفی شناسایی، طبقهبندی و مستندسازی نمونههای شاخص و معرف هر یک از این جریانات معماری است.
مشخصات کتاب
شرح
کتاب حاضر بهمنظور بررسی بناهای عمومی معاصر ایران در سه جلد ارائه گردیده است. جلد اول و دوم این کتاب به معرفی 55 بنا اختصاص دارند که اگرچه طراحان و مجریان آنها به روشهای نوین و دانشگاهی تحصیل نمودهاند، لیکن اولاً به دلیل حضور معماران سنتی در اجرای پروژهها، ثانیاً سابقه زندگی طراحان در محیط شهری گذشته و ثالثاً تلاش آنها برای بهرهگیری از اصول و ارزشهای معماری سنتی و بهروزآوری آنها با استفاده از فناوریهای جدید، دارای ارزشهای متفاوت با بسیاری از بناهای همزمان خود هستند.
روند تهیه این کتاب بر اساس گزارشهایی است که در سال 1377 طی قراردادی در هفت جلد تهیهشده بود و بهگونهای بود که میبایستی متنها، نقشهها، تصاویر و کلیه مدارک موجود مورد بازبینی و تجدید قرار میگرفت، زیرا ساختار گزارش و کتاب متفاوت بوده و جنبههای علمی و تخصصی نگارش کتاب، آن را از گزارش متمایز میکند. 6 جلد اول این گزارشها شامل معرفی و توضیح این بناها و جلد آخر به نتیجهگیری از مطالعات انجامشده، اختصاصیافته بود.
پس از بررسیهای لازم مقرر شد که این تحقیق با روش مطالعات کتابخانهای و استناد به منابع مکتوب، تهیه و بررسی نقشهها و طرحها، انجام کار میدانی و مصاحبه حضوری با صاحبنظران، طراحان، کارفرمایان و ... انجام شود.
لازم به ذکر است که در انتخاب و تدوین این 55 بنا گروهبندی و معیارهایی مدنظر است که این گروهها شامل 5 دوره زمانی (دوره اول 1300-1320، دوره دوم 1320-1330، دوره سوم 1330-1340، دوره چهارم 1340- 1357 و دوره پنجم 1357-1375) است که در جداول کتاب قابلمشاهده است.
بناهای یادشده از پنج جهت قابلبررسی است که شامل تاریخچه بنا، موقعیت شهری بنا، رابطه بنا با سایت، معماری بنا و جزییات اجرایی بنا است.
جلد اول و دوم این کتاب شامل 4 بخش کلی است:
- بخش اول با عنوان پیشینه مطالعات، دربرگیرنده قراردادها، نحوه انتخاب و اسامی بناهای منتخب و روش تحقیق و ... است.
- بخش دوم با عنوان بررسی اجمالی تحولات دورههای معاصر ایران و جهان، شامل 4 دورهی تحولاتی (دوره قاجاریه، دوره پهلوی اول، دوره پهلوی دوم و دوره جمهوری اسلامی ایران) است.
- بخش سوم با عنوان معرفی بناهای هر دوره شامل معرفی 30 بنای منتخب در جلد اول و 25 بنای منتخب در جلد دوم است.
- بخش چهارم نیز با عنوان منابع و مأخذ، شامل منابع فارسی، غیرفارسی و منابع تصویری است.
درنهایت میتوان گفت در انتخاب تمامی آثار موجود در این پژوهش، اصل بیطرفی و عدم جانبداری از مکتب یا نگرشی خاص، پیشفرض این پژوهش قرارگرفته است. بهاینترتیب در معرفی بناها دقت در ارائه مدارک و توصیف کامل بناها بیشتر مدنظر بوده است تا جنبه نقد هر بنا.
کتاب های مرتبط
دیگر کتابهای نویسنده
دیگر کتابهای انتشارات