بازسازی محلهی بازار پس از زلزلهی سال 1382 بم با رویکرد خاطرهی جمعی
Reconstruction of Bazaar District, after the 2003 Bam Earthquake, from the Collective Memory Perspective
به دنبال رخداد زمینلرزهها، نقش خاطرهی جمعی در فرایند بازسازی، کمتر مورد توجه واقعشده است. پس از سانحه، به دلیل محدودیت زمان، تمام تلاش ارگانها معطوف بهسرعت بخشیدن به بازسازی کالبدی در حداقل زمان است که این امر کیفیت را فدای کمیت میکند. در این میان، بازسازی محلهی بازار در شهر بم، با توجه به ویژگیهای منحصربهفرد آن موضوعی درخور مطالعه است. مقاله حاضر با بهکارگیری روش تحقیق کیفی نظریه ی زمینهای، به بررسی بازسازی محلهی بازار بم از منظر خاطرهی جمعی میپردازد. بدین منظور، دادههای موردنیاز، از طریق مصاحبه های عمیق گردآوری شدند. جهت تحلیل دادهها، مجموعهای از رویه ها در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی به کار گرفته شد. این مقاله، دو مدل مفهومی را بهمنظور شناسایی "مؤلفه های اصلی خاطره جمعی" معرفی میکند. در مدل مفهومی اول، "کالبد"، "فعالیت" و "تصورات" و در مدل مفهومی دوم، "زمان" و "مکان"، عوامل اصلی خاطره جمعی میباشند. این تحقیق بر ضرورت توجه به باززندهسازی خاطرات جمعی در سیاستگذاری ها و برنامه ریزیهای بازسازی تأکید میکند. یافته های پژوهش، رویکرد بازسازی از منظر خاطره جمعی را برای برنامه ریزی های آینده ی بازسازی در محیط های مشابه پیشنهاد مینماید؛ مقصود از این رویکرد، نه پاک کردن گذشته و نه تکرار و تقلید کورکورانه آن است.
Experiences indicate that after earthquakes a little attention is paid to the role of collective memory (CM) in the reconstruction process. This is due to time constraints, because all organizations try to speed up the physical reconstruction process, after the disasters. Thus, quality is sacrificed for quantity. Herein one of the most challenging issues is the reconstruction of Bazaar neighborhood, because it has unique physical and historical features. People have many memories from this neighborhood. But, unfortunately, it changed during the reconstruction after the 2003 Bam earthquake. This study attempts to use Grounded Theory, a methodology in qualitative research, to review the reconstruction of Bazaar neighborhood in Bam City, from the collective memory (CM) perspective. With this aim, the required data were collected through depth interviews during three travels to Bam City in November 13-14, 2013, March 23-24, 2014 and April 15-18, 2014. The experimental data were achieved through interview with 21 native people and tradesmen from Bazaar neighborhood, each in 20 to 40 minutes. These data were obtained from research environment. To determine the number of interviewees, the concept of “Theoretical Saturation” was used. The interview process ended when the replies of people seemed repetitive. Then, for analyzing data, a regular set of procedures in three stages was applied. These stages are open, axial and selective coding. Also in order to analysis and interpretation of data, 182 concepts, 12 categories, 3 coring categories (in three fields of form, activity and imagination) and a central category was deduced. This research introduces two conceptual models in order to identify the main components of collective memory (CM). “Form”, “activity” and “imagination” are the main factors of collective memory (CM) in the first conceptual model and “time” and “place” are the main components in the second conceptual model. Central category in this research is “collective memory (CM) as a missing link in the process of planning of Bam reconstruction”. The outcome of this study is that current approaches of reconstruction give little importance to the identity and intangible needs of residents. Therefore, it causes the loss of collective memories. Thus, this study emphasizes attention to revival of collective memories in policy and planning of reconstruction process. From the view of this approach, the purpose is not merely physical reconstruction. But the main aim is access to a lively city that people feel they belong to it. The approach of reconstruction from the collective memory (CM) perspective is suggested for future planning of reconstruction in similar places. The purpose of this approach is not to remove past, nor repetition and imitation. This process is a social and participatory plan while appreciating the identity, with interests and changing needs of society is harmonious. It follows permanence and change. For this purpose, identifying all aspects of form, activity and imagination and also tangible and intangible layers of city is necessary. In other words, using self-centered decisions and changes with only economic approach leads to reducing the quality of life and gradual removing of collective memory (CM
(2.7 مگابایت) دانلود مقالهمشخصات مقاله
استراوس، ا و کربین، ج (1392)، مبانی پژوهش کیفی، فنون و مراحل تولید نظریه زمینهای، ترجمه ابراهیم افشار، نشر نی، چاپ سوم، تهران، ایران.
پسران، آ و سهاپور، م (1390)، نقش فضای باز شهری در ایجاد و ثبت خاطره جمعی در شهر، کنفرانس ملی توسعه پایدار و عمران شهری، مؤسسه آموزش عالی دانش پژوهان، اصفهان، ایران. صص 10-1.
حسینی، کومله م (1388)، مدیریت خاطرهی جمعی به کمک طراحی شهری، نمونه موردی: ناحیه تاریخی لاهیجان، پایاننامه کارشناسی ارشد گروه طراحی شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
خسروخاور، ف؛ حبیبی، م و حائری، م (1383)، شهرها و خاطره جمعی، هجدهمین نشست اندیشه ایرانشهر، خانه هنرمندان ایران. صص 3-1.
شعله، م (1385)، دروازههای قدیم در خاطره جمعی شهر معاصر، ریشهیابی رشتههای خاطرهای، نشریه هنرهای زیبا، شماره 27، صص 17- 26.
لک، آ (1393)، کاربرد نظریه زمینهای در پژوهش طراحی شهری، فصلنامه علمی- پژوهشی معماری و شهرسازی صفه، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، سال بیست و چهارم، شماره 64، صص 52-40.
لینچ، ک (1376)، تئوری شکل خوب شهر، ترجمه بحرینی ح، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول، تهران، ایران.
مدیری، آ و اشرفی زنجانی، آ (1393)، باززندهسازی خاطرات جمعی در بازسازی پس از بلایای طبیعی با تکیه بر هویت مکان، فصلنامه مسکن و محیط روستا، دوره 33، شماره 145، صص 62-45.
مطوف، ش (1383)، تحلیل روند بازسازی آبادان و خرمشهر از دیدگاههای نظری، مجله باغ نظر، دوره 1، شماره 1، صص 103-85.
میرمقتدایی، م (1388)، معیارهای سنجش امکان شکلگیری، ثبت و انتقال خاطرات جمعی در شهر، مطالعه موردی: تهران، نشریه هنرهای زیبا، شماره 37، صص 16-5.
Fallahi, A (2007), Lessons Learned from the Housing Reconstruction following the Bam Earthquake in Iran, the Australian Journal of Emergency Management, Vol. 22, No. 1, pp 26-33.
Halbwachs, M (1992), On Collective Memory, IL: University of Chicago Press, Edited and translated by Lewis Coser, Chicago.
Holloway, L & Hubbard, Ph (2001), People & Place, Pearson Education, England.
Lewicka, M (2008), Place Attachment, Place Identity and Place Memory: Restoring the Forgotten City Past, Journal of Environmental Psychology. Doi:10.1016/j. jenvp, pp 207-220.
Rossi, Aldo (1982), The Architecture of the City, the MIT Press, Cambridge: Massachusetts & London, the Institute for Architecture and urban studies and the Massachusett’s Institute of Technology, Translation by Diane Ghirardo & Joan Ockman, UK.
Sandelowski, M (1995), Aesthetics of qualitative research, 27(3), pp 201- 213.
Sumnu, U (2002), The 1912 Galata Bridge as a Site of Collective Memory, Department of Interior Architecture & Environmental Design & the Institute of Fine Arts of Bilkent University, .
Westbrook, L (1994), Qualitative research method: A review of major stages, data analysis techniques, and quality controls, Library and Information Science Research, pp 241- 245.
William, A & Darity, Jr (Eds.) (2008), International Encyclopedia of the Social Sciences, 2nd edition, Macmillian References.
www.fa.botianews.com (1393/1/6)
مسابقات
جوایز
نشریات
https://jfaup.ut.ac.ir