زیبایی در باغ ایرانی
هر آنچه در طبیعت هست، درجهای از زیبایی دارد. زشتی در هیچیک از مخلوقات خداوند دیده نمیشود. انسان خلیفۀ خدا بر روی زمین و موجودی طبیعی است. او هم یک آفریننده است. صنع انسان با الهام از طبیعت شکل میگیرد. او هم همواره به دنبال زیبایی است. در این مقاله نخست مفاهیمیکه به خلق زیبایی منجر شده تعریف و سپس به جستجوی زیبایی در باغ ایرانی پرداخته و عوامل مسبب زیبایی در باغ ایرانی بررسی شده است. دستیابی به نتیجه تاحدودی از طریق زندگی در باغ و همچنین مطالعۀ منابع حاصل نظر محققین و سفرنامهها میسر گردیده است. خلق زیبایی در باغ ایرانی با نگاه دقیق بانی باغ ایرانی به طبیعت و الگوبرداری از آن صورت گرفته است. باغساز ایرانی به مفاهیم حیات آشنا بوده و با پیاده کردن آن در اجزای متشکلۀ باغ ایرانی و در منظری محدودْ آن را در معرض دید ناظران قرار داده است. او دریافته که لازمۀ زیبایی، در کلیتی چون طبیعت، حیات است و در حیات است که مفاهیمی چون نظم، تعادل، سادگی، سودمندی، معرفت، تشخص، هویت، ذوق، رمز، فضیلت، و آرامش شکل گرفته و درنهایت منجر به بروز مفهوم زیبایی گردیده است. اجزای سازندۀ باغ ایرانی همچون طبیعت حیات دارند و علاوه بر تقویت خود، موجب تقویت یکدیگر شده و علاوه بر زیبایی خود بر زیبایی اجزای اطراف خود افزودهاند و درنتیجه کلیتی زیبا و آرامشبخش به نام باغ ایرانی را سبب گشتهاند.
مشخصات مقاله
ابراهیمی دینانی، غلامحسین، برنامۀ معرفت شبکۀ 4، 1393.
احمدی، بابک. حقیقت و زیبایی (درسهای فلسفۀ هنر)، تهران: نشر مرکز، ۱۳۷۴.
ــــــــ . هایدگر و تاریخ هستی، تهران: نشر مرکز، 1381.
اردلان، نادر و لاله بختیار. حس وحدت، با مقدمۀ سیدحسین نصر، ترجمۀ ونداد جلیلی، تهران: نشر خاک، ۱۳۸۳.
اسکروتن، راجرز. زیبایی، ترجمۀ فریده فرنودفر و امیر نصری، ویرایش هومن پناهنده، تهران: انتشارات مینوی خرد، 1393.
اعوانی،غلامرضا، «مبادی مابعد الطبیعی هنر»، در نامۀ فرهنگ، ش ۱۶ (زمستان 137۲)، ص ۱۳۲-۱۳۸.
الکساندر، کریستوفر. زبان الگو: شهرها، ترجمۀ رضا کربلایی نوری، ویرایش حمید خادمی، تهران: نشر مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی معماری، ۱۳۸۷.
ــــــــ . سرشت نظم، ترجمۀ رضا سیروس صبری و علی اکبری، تهران: نشر پرهام نقش، ۱۳۹۲.
ــــــــ . معماری و راز جادودانگی، ترجمۀ مهرداد قیومی بیدهندی، دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۸۱.
براتی، ناصر. فرهنگ کهن الگوی معماری ایرانیـ اسلامی، در دست چاپ
بورکهارت، تیتوس. نظری به اصول و فلسفۀ هنر اسلامی، مبانی هنر معنوی، ترجمۀ غلامرضا اعوانی، تهران: دفتر مطالعات دینی، ۱۳۷۶.
پازوکی، شهرام. حکمت هنر و زیبایی در اسلام، تهران، چاپ و نشر شادرنگ، ۱۳۷۹.
پیرنیا، محمدکریم. «باغ ایرانی»، تدوین فرهاد ابوضیا، در مجلۀ آبادی، سال چهارم، ش ۱۵ (1358)، ص ۹.
تولستوي، لئون. هنر چیست، ترجمۀ کاوه دهگان، تهران: سپهر، 1364.
حقانی زنجانی، حسین. «روانشناسی اسلامی (46) انواع عقل نزد فلاسفه و متکلمان از دیدگاه غزالی»، در وبگاه پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
دادبه، آریاسپ. «باغ ایرانی و حکمت مینویی»، در خلاصه مقالات نخستین همایش باغ ایرانی، سازمان میراث فرهنگی وگردشگری کشور، ۱۳۸۳.
دانشدوست، یعقوب. طبس شهری که بود (باغهای طبس)، سازمان میراث فرهنگی وگردشگری، ۱۳۶۸.
رضایی مود، فریال. «باغهای ایرانی از نگاهی دیگر»، در فصلنامۀ معماری و شهرسازی، ش 78-79 (پاییز و زمستان 1383)، ص ۲۶-۳۱.
ریختهگران، محمدرضا و دیگران (مصاحبهشوندهها). «میزگرد فلسغۀ معاصر»، در نامۀ فرهنگ، ش 42 (زمستان 1380)، ص ۱۶-۳۳.
سهروردی، شهابالدین یحیی، مجموعه مصفات شیخ اشراق، فی حقیقه العشق یا مونس العشاق، ج3، به تصحیح سیدحسین نصر، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1355.
شوان، فریتیوف. «حقایق و خطاهایی دربارۀ زیبایی هنر و معنویت»، در مجموعه مقالاتی در زمینۀ حکمت هنر، ترجمۀ انشاءالله رحمتی، تهران: چاپ و نشر شادرنگ، ۱۳۹۰.
ــــــــ . «زیباییشناسی و رمزپردازی در هنر وطبیعت »، در مجموعه مقالاتی در زمینۀ حکمت هنر، ترجمۀ انشاءالله رحمتی، تهران: چاپ و نشر شادرنگ، ۱۳۹۰.
عالمی، مهوش. مصاحبه با معمارنت.
كربن، هانری. آفاق تفكر معنوی در اسلام ایرانی، ترجمۀ باقر پرهام، تهران: نشر فرزان، ۱۳۷۳.
محمدی، شادی. «زیبایی در چشمان افلاطون، واکاوی مسئلۀ زیباشناسی»، در روزنامه رسالت، ش 7399، تاریخ 8/8/1390.
مددپور، محمد. «زیباییشناسی در تئوری سن توماس»، در نامۀ فرهنگ، ش ۹ (1372).
مقتدر، محمدرضا و مینوش یاوری و مهدی خوانساری. باغ ایرانی بازتابی از بهشت، ترجمۀ مؤسسه مهندسین مشاور آران، دبیرخانۀ همایش بین المللی باغ ایرانی، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، ۱۳۸۳.
میرفندرسکی، محمدامین. «باغ ایرانی چیست؟ باغ ایرانی در کجاست؟»، در خلاصه مقالات نخستین همایش باغ ایرانی، سازمان میراث فرهنگی وگرد شگری کشور، 1383.
ــــــــ . «باغ به مثابۀ پیشآیند شهر»، در مجموعه مقالات نخستین کنگرۀ تاریخ معماری و شهرسازی ایران، جلد پنجم، سازمان میراث فرهنگی کشور، 1374.
ندیمی، هادی. «حقیقت نقش»، در مجموعه مقالات دومین کنگرۀ تاریخ معماری و شهرسازی ایران، جلد دوم، سازمان میراث فرهنگی کشور، 1378.
نصر، سيدحسين. «نگاهی پیرامون باغ ایرانی»، در باغ ایرانی، حکمت کهن منظر جدید، موزه هنرهای معاصر تهران، نشر نظر، ۱۳۸۳.
ــــــــ . هنر و معنویت، ترجمۀ انشاءالله رحمتی، تهران: انتشارات سهروردی، ۱۳۹۰
نوربرگ شولتز،کریستین. روح مکان، ترجمۀ محمدرضا شیرازی، تهران: نشر رخداد نو، ۱۳۸۸.
ورجاوند، پرویز. «باغ در ایران»، در دانشنامۀ جهان اسلام، تهران: بنیاد دایره المعارف اسلامی، ۱۳۷۵.
وزیری، علینقی. زيباييشناسي در هنر و طبيعت، دانشگاه تهران، ۱۳۳۸.
ویلبر، دونالد نیوتن. باغهای ایران و کوشکهای آن، ترجمۀ مهیندخت صبا، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۴۸.
هردگ،کلاوس. ساختار شکل در معماري اسلامی ایران و ترکستان، ترجمۀ محمد تقیزاده مطلق (واحد پژوهش و مهندسان مشاور بانیان )، ویرایش محمدرضا نسرین، تهران: انتشـارات یـوم، 1376.
هَنفلينگ، اسوالد. چيستي هنر، ترجمۀ علي رامين، تهران: معراج، ۱۳۷۷.
مسابقات
جوایز
نشریات