باغ های چهارگانه، ترجمان باورهای مقدس، نمونه ی موردی فین
باغ های ایرانی گاه با ساختار چهاربخشی شكل گرفته اند و رمزهایی از حكمت و عرفان ایرانی و اسلامی در خود نهفته دارند. در بازگفت این اندیشه كوشیده ایم رمزهای باغ های چهارگانه بر پایه باور مقدس را بگشاییم. درك این رمزها با آگاهی از دانش حكمت در حوزه دریافت هایی از معانی چهارگوهر بنیادین ماده (خاك، آب، باد و آتش) و صناعاتی است كه از این چهار گوهر در باغ سازی ایرانی پدید آمده و با جهان بینی مشاركت در اندیشه ایرانی پیوندهایی ژرف برقرار ساخته است و راز تقدس آن را می توان در مانایی اش جست و جو كرد.
از دریافت های این بازنمود اندیشه می توان چند مهم بر شمرد: تشریك گوهر خاك با چهارباغ به زایش و رویش بركت و منزل گرفتن چهارباغ در مكان های مشخصی از باغ منجر می شود. تشریك گوهر آب با چهار نهر موجب یافته سامانه و تعین بخش قدر (اندازه) در آن و منزل گرفتن آب به شكل چشمه، نهر، حوض، فواره و آب نما شده است. افزون بر این، تشریك گوهر باد با چهار دیوار به شكل گیری حصارها و دریافت های عمیق شهودی از عرفان ایرانی و اسلامی در حوزه باغ سازی ایرانی انجامیده كه راه گشای كشف رمزهای نهفته در درون این پدیده ماناست. در نهایت، تشریك گوهر آتش با چهارطاق یا كوشك در باغ، موجب پیدایش مكانی برای یافتن دریافت هایی از منازل گاه های چهارگانه (چهارفصل و تقسیمات چهارگانه روز) است.
به هر روی، این گوهرها در درون انسا با هنبازی خود موجب پیدایش مزاج ها و طبایع و اخلاط شده اند كه تعادل روح و جسم وابسته به آنهاست. در باغ ایرانی نیز این گوهارهای چهارگانه «منزل» می گیرند و به دست انسان ایرانی تقدیس می شوند. بدین سان از مهم ترین دلایل پیدایش ساحت لطیف و روحانی باغ ایرانی، حضور تعادل بخش گوهرها و صناعات حاصل از گوهرهای چهارگانه است.
مشخصات مقاله
مسابقات
جوایز
نشریات