تعلیم معمار یا تربیت معمار: تأملی در رسالت زمانمند مدرس طراحی معماری
امروزه با افزایش سرعت در اغلب جوانب زندگی بشری این گمان میرود که آموزش طراحی معماری نیز میتواند کاملاً سرعتپذیر شود. در عمل نیز مشاهده میشود دانشکدههای زیادی روی به آموزش فشرده آوردهاند یا از مدرسان معماری خواسته میشود که طراحی معماری را به صورت فشرده به دانشجویان بیاموزند. پرسش اصلی در مقالة حاضر آن است که با توجه به ویژگیهایی که میتوان برای طراحی معماری برشمرد، آموزش طراحی معماری بیشتر از جنس تعلیم است یا تعلیم و تربیت؟ آیا میتوان برای مدرس کارگاه طراحی معماری از این باب رسالتی ویژه و زمانمند قائل شد که ملاحظة آن در بسیاری دیگر از رشتههای دانشگاهی موضوعیت ندارد؟ در این مقاله، با تکیه بر مطالعات کتابخانهای و با روش استدلال منطقی، ضمن مروری اجمالی بر تفاوتهای تعلیم صرف با تعلیم و تربیت، ویژگیهایی برای طراحی معماری احصا میشود. در جریان این جستجو روشن میشود که آموزش حقیقی در معماری بیشتر از جنس تعلیم و تربیت است تا تعلیم یا آموزش صرف. چنین است که مدرس طراحی معماری نیازمند صرف زمان و وقت کافی در کارگاه است و کار او، با وجود سرعت دنیای مدرن، کاملاً سرعتپذیر و قابل فشردهسازی نیست. انتظار سرعتدهی به این آموزش و وانهادن دانشجویان به آموزشهای فشرده، تعلیم و تربیت معماران جوان را مخدوش میکند.
(200.6 کیلوبایت) دانلود مقالهمشخصات مقاله
پنیا، ویلیام ام. و استیون ای. پارشال. مبانی برنامهریزی معماری، تبیین روش مسئلهکاوی، ترحمۀ محمد احمدینژاد، تهران: نشر خاک، ۱۳۸۸.
جعفرى، محمدتقى. تفسير نهج البلاغه، ج ١٧، تهران: نشر فرهنگ اسلامى، ۱۳۶۶.
چری، ادیت. برنامهریزی برای طراحی از تئوری تا عمل، ترجمۀ شهناز پورناصری. تهران: مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری، ۱۳۸۸.
حجت، عيسي. «معماران كوچك، آموزش معمارى از آموزش سينهبهسينه تا آموزش شانهبهشانه»، در فصلنامۀ آموزش مهندسى ايران، ش ٥٦ (زمستان ١٣٩١)، ص ٣٧-٥٣.
ــــــــ . «آموزش معمارى و بيارزشى ارزشها»، در هنرهاى زيبا، ش ١٤ (تابستان ۱۳۸۲)، ص ۶۳-۷۰.
حسینی منشی قمی، قاضی میر احمد بن شرفالدین. گلستان هنر، تصحیح احمد سهیلی خوانساری، تهران: انتشارات منوچهری، ۱۳۶۶.
خانمحمدی، علیاکبر. «فتوتنامة بنایان»، در صفه، ش ۵ (بهار ۱۳۷۱)، ص ۱۰-۱۴.
دامادی، محمد. تحفه الاخوان، در بیان اصول فتوت و آداب فتیان، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۵۱.
زيباكلام مفرد، فاطمه و سمیرا حيدرى.«بررسى ديدگاه ابن سينا در باب تعليم و تربيت (مبانى، اصول، محتوا، روش)»، در مجلۀ روانشناسي وعلوم تربيتى، سال ۳۸، ش ٣ (پاییز ١٣٨٧)، ص ٨٩-١١٣.
صالحی، اکبر و امیر مرادی و اسماعیل فیروزی. «نگاهى جامع به تعليم و تربيت اسلامى از ديدگاه شهيد مرتضي مطهری با تأكيد بر اصول، اهداف، و روشهاى تربيتى»، در پژوهش در مسائل تعليم و تربيت اسلامى، سال ۲۲، دورۀ جديد، ش ٢٥ (زمستان١٣٩٣)، ص ٩-٣٧.
صراف، مرتضی. رسایل جوانمردان، مشتمل بر هفت فتوتنامه، تهران: انتشارات معین، ۱۳۷۰.
کرباسی، عاطفه. ثابت و متغیر در معماری، پایاننامۀ دکتری، تهران: دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۸۹.
کربن، هنری. آیین جوانمردی، ترجمۀ احسان نراقی، تهران: نشر نو، ۱۳۶۳.
ــــــــ . «شهرهای رمزی»، ترجمۀ علیاکبر خانمحمدی، در صفه، ش ۳ و ۴ (پاییز و زمستان ۱۳۷۰)، ص ۲۶-۳۵.
کلامی، مریم. دانش شخصی (ضمنی) و مولد اولیۀ طراحی، پایاننامۀ دکتری، تهران: دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۹۳.
لاوسون، برایان. طراحان چگونه میاندیشند؟ ابهامزدایی از فرایند طراحی، ترجمۀ حمید ندیمی. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۸۷.
محجوب، محمدجعفر. فتوتنامة سلطانی، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۵۰.
نجار نجفى، الناز. «تربيت و عمارت: آموزش معمارى، با تأمل در مفهوم فرهنگ نزد قدما»، در فصلنامۀ آموزش مهندسى ايران، ش ٥٦ (زمستان ١٣٩١)، ص ١٧-٣٥.
ندايي، هاشم. «مبانى تعليم و تربيت از ديدگاه علامه سيدمحمدحسين طباطبايي»، در پژوهش در مسائل تعليم و تربيت اسلامى، ش ١١ (بهار و تابستان ١٣٩٠)، ص ٢٩-٤۲.
ندیمی، حميد. «آموزش علوم مهندسى يا طراحى مهندسى: تأملى دربارۀ آموزش مهندسى در ايران»، در فصلنامۀ آموزش مهندسى ايران، ش ٥٦ (زمستان ١٣٩١)، ص ١-١٦.
ــــــــ . «روش استاد و شاگردی، از نگاهی دیگر»، در مجلۀ هنرهای زیبا، معماری و شهرسازی، ش ۴۴ (زمستان ۱۳۸۹)، ص ۲۷-۳۶.
ندیمی، هادی. درسگفتارهای سیری در مطالعات نظری معماری، دورة دکترای معماری، دانشگاه شهید بهشتی، چاپ نشده، ۱۳۹۰.
ــــــــ . «آیین جوانمردان و طریقت معماران (سیری در فتوتنامههای معماران و بنّایان و حِرَف وابسته)»، در کلک دوست، ده مقاله در هنر و معماری. اصفهان، سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶، ص ۵۱-۸۰.
ــــــــ . «تأملی در نسبت اخلاق و معماری»، در کلک دوست، ده مقاله در هنر و معماری. اصفهان، سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶، ص ۱۲۳-۱۳۶.
ــــــــ . «نیمنظری به آموزش هنر در ایران»، در کلک دوست، ده مقاله در هنر و معماری، سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶، ص ۳۷-۴۸.
نقىزاده، محمد. «مرورى بر آموزش معمارى و شهرسازى در ايران»، در مجلۀ آموزش مهندسي ايران، ش ۴ (زمستان ۱۳۷۸)، ص ٩٩-١١٩.
Blyth, Alastair & John Worthington. Managing the Brief for Better Design, London: Spon Press of the Taylor & Francis Group, 2001.
Bloom, B.S. Taxonomy of Educational Objectives, New York: David McKay Co, 1956.
Brawne, Michael. Architectural Thought: The Design Process and the Expectant Eye, UK: Architectural Press of Elsevier, 2003.
Clarkson, John & Claudia Eckert. Design Process Improvement: A Review of Current Practice, London: Springer-Verlag, 2005.
Cross, Nigel. Designerly Ways of Knowing, London: Springer-Verlag Ltd, 2006.
Dorst, Kees. Describing Design: A Comparison of Paradigms, Netherland: Rotterdam, 1997.
________ . “The Core of Design Thinking and its Application”, in Design Studies, 32 (2011), pp. 521-532.
Goldschmidt, Gabriella. “Doing Design, Making Architecture”, in JAE, 37( 1)( 1983), pp. 8-13.
Lawson, Bryan. What Designers Know, UK: Architectural Press of Elsevier, 2004.
Lidwell, William & Kritina Holden & Jill Butler. Universal Principles of Design, USA: Rockport Publishers, 2003.
Levitt, Andrew. “A Designers Guide to the Resources of the Psyche: Acknowledging the Importance of Knowledge and Know-how”, in The International Journal of Healing and Caring (On-line), Vol. 5, No. 2 (2005), pp. 1-14.
Orr, David. The Nature of Design: Ecology, Culture, and Human Intention, New York: Oxford University Press, 2002.
Phillips, Peter. Creating the Perfect Design Brief: How to Manage Design for Strategic Advantage. New York: Allworth Press, 2004.
Polanyi, Michael. “Tacit Knowing: Its Bearing on Some Problems of Philosophy”, in Reviews of Modern Physics, 34 (4) (1962), pp. 601-616.
Salama, Ashraf. New Trends in Architectural Education: Designing the Design Studio, USA: 1995.
Santrock, J.W. “Educational Psychology”, in McGraw-Hill Higher Education, Boston, (2001), pp. 357-359.
Schön, Donald. The Reflective Practitioner: How Professionals Think in Action, USA: Basic Books, 1983.
The New Grolier Webster International Dictionary of the English Language, (1971).
Wiggins, Grant & Jay McTighe. Understanding by Design, 2nd Ed, USA: ASCD publications, 2005.
http://projects.coe.uga.edu/epltt/index.php?title=Bloom's_Taxonomy.(Date retrieved: January 2012)
http://www.thefreedictionary.com.(Date retrieved: January 2012)
www.britannica.com
مسابقات
جوایز
نشریات