فهم تجربه‌ی تغییر یکباره‌ی مکان؛ حس مکان ساکنان و کسبه‌ی خیابان پیاده‌راه شده‌ی17 شهریور

گزارش خطا
نویسنده : جهانشاه پاکزاد، شمین گلرخ
محل انتشار : نشریه صفه 70
نوع مقاله : علمی - پژوهشی
زبان : فارسی
دوره : 25
شماره : 70
زمان انتشار : پاییز 1394

ثبات نسبیِ مکان‌ها برای فرد نیز حس ثبات، آشنایی و پیش‌بینی‌پذیر بودن محیط زندگی‌اش و درنتیجه حس امنیت درپی دارد. و بر عکس، تغییرات سریع مکان، وقتی خارج از کنترل فرد رخ می‌دهند می‌تواند سلامت روانی او را به خطر بیندازد. تغییراتی که درپی طرح پیاده‌راه‌سازی خیابان 17 شهریور رخ داده نیز برای ساکنان و کسبه‌ی این خیابان یکباره و بدون دخالت ایشان بوده است، به‌گونه‌ای که زندگی جاری در بافت پیرامون این خیابان هنوز دوره‌ی التهاب پس از تغییرات را پشت سر نگذاشته است. در این پژوهش با رویکرد پدیدارشناسی و تلاش برای یافتن پاسخ این سوال بوده است که مردمی که زندگی‌شان با این خیابان گره خورده، تغییرات یکباره‌ی آن را چگونه تجربه و طی می‌کنند و ابعاد شکل‌دهنده‌ی تجربه‌ی ایشان کدام است؟ این پژوهش با اتکاء بر روش پژوهش نظریه‌ی زمینه‌ای، به تفسیر توصیف‌هایی پرداخته است که طی مصاحبه با 20 نفر از ساکنان و کسبه‌ی مستقر در خیابان 17 شهریور و بر اساس پرسشنامه‌ای باز به‌دست آمده است. اعتبار مکان، سرانجام مکان، برجسته‌سازی هدفمند، تعمیم‌ حس مکان، و حضور «آن‌ها» 5 مقوله‌ی به دست آمده هستند که تجربه‌ی ‌شرکت‌کنندگان را توصیف می‌کنند و در چارچوب مدلی پارادایمی، فرایند شکل‌گیری تجربه‌ی ابهام در همگانی بودن مکان مقوله‌ای هسته‌ای را تعریف می‌شوند. یافته‌های این پژوهش اهمیت بُعد سیاسی تغییرات را در کنار ابعاد فضایی و زمانی در حس مکان ساکنان و کسبه نمایان می‌کند.

(4.1 مگابایت) دانلود مقاله  

مشخصات مقاله

کلیدواژه (فارسی) : حس مکان تغییر مکان فضای همگانی
مراجع :

لک، آزاده. «کاربرد نظریۀ زمینه‌ای در پژوهش‌های طراحی شهری»، در صفه، ش 64 (بهار 139۳)، ص ۴۳- ۶۰.

گلرخ، شمین. «ابعاد هویت مکانی در تجربه فضای تجربی؛ زنان جوان (23-35) ساکن تهران»، در نشریه صفه، ش 66 (پاییز 1393)، ص ۸۰-۹۷.

ــــــــ . «مکان و هویت شخصی: نقش محیط کالبدی در شکل‌گیری "حس خود"»، در نشریه علمی‌ـ تخصصی شهر و معماری بومی (دانشگاه یزد)، ش 3 (پاییز و زمستان 139۱)، ص 97-108.

Bachelard, Gaston. The Poetics of Space, New York: Orion, 1969.

Benn, Stanley I. & Gerald F. Gauss. “The Public and the Private”, in: Benn Stanley I. & F. Gauss Gerald (eds), Public and Private in Social Life, New York: St Martin's Press, 1983, pp. 3 – 30.

Bonaiuto, M. & G.M. Breakwell & I. Cano. “Identity Processes and Environmental Threat: The Effects of Nationalism and Local Identity upon Perception of Beach Pollution”, in Journal of Community & Applied Social Psychology, No. 6 (1996), pp. 157–175.

Brown, B., & D. Perkins. “Disruptions in Place Attachment”, in I. Altman, & S. Low (eds.), Place attachment. New York: Plenum Press, 1992, pp. 279-301.

Creswell, John W. Qualitative Inquiry and Research Design: Choosing among five Approaches, SAGE, 2007.

Devine- Wright, Patrick. “Rethinking NIMBYism: The Role of Place Attachment and Place Identity in Explaining Place-protective Action”, in Journal of Community & Applied Social Psychology , No. 19 (2009), pp. 426–441.

Jorgensen, Bradley S. & Richard Stedman. “Sense of Place as an Attitude: Lakeshore Owners Attitudes toward their Properties”, in Journal of Environmental Psychology, Vol 21, Issue 3, (September 2001), pp. 233–248.

Kohn, M. Brave New Neighborhoods: The Privatization of Public Space, NewYork: Routledge, 2004.

Kudryavtsev, Alex , Richard C. Stedman and Marianne E. Krasny. “Sense of Place in Environmental Education”, in Environmental Education Research, Vol. 18, No. 2 (April 2012), pp. 229–250

Madanipour Ali, “Why Are the Design and Development of Public Spaces Significant for Cities?”, in Environment and Planning B: Planning and Design , No. 26 (1999), pp. 879- 891.

Million, M.L. It Was Home: A Phenomenology of Place and Involuntary Displacement as Illustrated by the Forced Dislocation of five Southern Alberta Families in the Oldman River Dam Flood Area, Doctoral dissertation: Saybrook Institute Graduate School and Research Center, San Francisco, California, 1992

Nemeth, Jeremy & Stephen Schmidt. “The Privatization of Public Space: Modeling and Measuring Publicness”, in Environment and Planning B: Planning and Design, Vol. 38, (2011), pp. 5-23

Relph, Edward. “Geographical Experiences and Being-in-the World: The Phenomenological Origins of Geography”, in Seamon, David & Robert Mugerauer, Dwelling, Place and Environment, New York: Columbia University Press, 1985, pp. 15-33.

________ . Place and placelessness. London: Pion Limited, 1976.

Seamon, David. “The Phenomenological Contribution to Environmental Psychology”, in Journal of Environmental Psychology, Vol 2, No. 2 (1982), pp. 119-140.

________ . “Emotional Experience of the Environment”. in American Behavioral Scientist, Vol. 27, No.6 (1984), pp. 757–770.

——— “A Way of Seeing People and Place: Phenomenology in Environment- Behavior Research”, In Wapner, S. & J. Demick & T. Yamamoto and H. Minami (eds.), Theoretical Perspectives in Environment-Behavior Research, New York: Plenum, 2000, pp. 157-78.

Stokolos, Daniel & Sally Shumaker & John Martinez. “Residential Mobility and Personal Well-being”. in Journal of Environmental Psychology, No. 3 (1983), pp. 5-19.

Strauss, A. & J. Corbin. Basics of Qualitative Research: Grounded Theory, Procedures, and Techniques, Newbury, CA: Sage, 1998.

Tuan, Yi-Fu. Topophilia: A Study of Environmental Perception, Attitudes, and Values, Columbia University Press, 1974.

———. Space and Place: The Perspectives of Experience, Minneapolis: University of Minnesota Press, 1977

Varnaa, George & Steve Tiesdell. “Assessing the Publicness of Public Space: The Star Model of Publicness”, in Journal of Urban Design, Vol. 15, No. 4 (2010), pp. 575–598

مسابقات

جوایز

نشریات

منابع اینترنتی :

http://sofeh.sbu.ac.ir