بیمارستان شاه رضا (امام رضا)

Shahreza Hospital

گزارش خطا
معمار مسئول : کریم طاهرزاده بهزاد
نوع پروژه : داخلی

این بیمارستان از ابتدا به شکل اختصاصی برای بیمارستان در نظر گرفته شده و شاید بتوان گفت نخستین بیمارستان دوران جدید پس از قاجار است.

برچسب ها
برچسب ها :
بیمارستان معماری پهلوی اول مشهد بهداشتی - درمانی خراسان رضوی کریم طاهرزاده بهزاد بیمارستان شاه رضا بیمارستان امام رضا

گالری

اطلاعات کلی

سال : 1311
دوره تاریخی : پهلوی اول
کاربری : بهداشتی - درمانی، بیمارستان
آدرس : ایران، خراسان رضوی، مشهد

شرح

در مشهد مکانی به نام دارالشفا بود. در سال 1305 که می خواستند این دار الشفا را به بیمارستان تبدیل کنند و اصلاحات اساسی انجام دهند، از کریم طاهر زاده بهزاد، از نخستین تحصیلکرده های معماری ایران، کمک گرفتند. نقشه ساختمان اصلی بیمارستان از معماری گذشته اروپا بهره برده است. این ساختمان دارای دو پلان H شکل با یک قسمت مرکزی است که بخش های مختلف را توسط راهروی یک طرفه بسیار بلندی به صورت کاملا خطی به هم متصل می کند، پلنینگ و ترکیب و حجم کلی ساختمان به معماری قرن 19 اروپا باز می گردد. 

محور مرکزی ساختمان یک ایوان دارد که روی آن گنبدخانه ای قرار گرفته و یک کلاه فرنگی در همین قسمت برای آن پیش بینی شده و به این ترتیب حجم ویژه ای را شکل داده است.

در جزئیات معماری بیمارستان امام رضا (ع) ترکیب های گوناگونی دیده می شود که این ساختار ویژگی خاص این بیمارستان است. طاهرزاده در این بنا توانسته است از سبک های مختلف و ترکیب آزادی از همه جزئیات معماری، با گرایش های مختلف عثمانی با اوایل جمهوری ترکیه و معماری تاریخی ایران، بهره گیرد. پس از نمایشگاه 1925 میلادی پاریس، این سبک که در آن قید و بندی برای استفاده از جزئیات وجود ندارد، در بسیاری از کشورها به کار رفت. برای مثال در ستون های این بیمارستان، از المان های تخت جمشید، مانند سرستون استفاده شده است. در جزئیات دست اندازهای بالای ساختمان نیز از معماری اواخر دوره عثمانی استفاده شده که در آن نقش برجسته های مقرنس و اسلیمی، کاشی کاری و سبک های ایرانی به کار رفته است. حتی در برخی دست اندازهای گلدانی، از ویژگی های معماری اروپا نیز استفاده شده است. در ایوان ورودی نیز که یک گنبد دارد، قسمت گریو گنبد و خود گنبد خانه روی ستون هایی با جزئیات هخامنشی همراه با کاشی کاری ها و مقرنس ها قرار دارد که همه این ها، نمایانگر مجموعه ای از اختلاط در معماری بناست.

چون ساختمان بسیار طولانی است، بیمارستان یک رمپ دارد تا رفت و آمد در دو سمت ساختمان آسان تر انجام شود. دیوار محوطه نیز نرده ویژه ای داشته است و نرده های فلزی بسیار زیبایی روی دیوار کوتاه آجری قرار داشتند.

این بیمارستان تنها بنایی است که با این روحیه باقی مانده و از معماری شرقی و ایرانی نیز بهره برده است. متاسفانه خیلی در آن دست برده اند.



دیگر پروژه های معمار

منابع مکتوب :

بانی مسعود، امیر. (1391). معماری معاصر ایران در تکاپوی بین سنت و مدرنیته، تهران: نشر هنر معماری قرن

دانیل، ویکتور، شافعی، بیژن، سروشیانی، سهراب. (1382). معماری نیکلای مارکف مجموعه معماری دوران تحول.تهران: نشر دید