آرامگاه فردوسی
Ferdowsi Mausoleum
طرح آرامگاه فردوسی با الگوبرداری از آرامگاه کوروش در پاسارگاد طراحی و اجرا شده است.
تیم پروژه
حسین حجار باشی زنجانی، تقی درودیان
اطلاعات کلی
شرح
ایده ی طراحی آرامگاه به سال 1305 خورشیدی بر میگردد. در این سال از طرف انجمن آثار ملی ، به خاطر برگزاری کنگره ی بین المللی هزاره ی فردوسی در سال 1313 خورشیدی، طرح آرامگاه به مسابقه گذاشته شد. در این مسابقه هرتسفلید ، آندره گدار ، نیکلای مارکوف و کریم طاهر زاده بهزاد شرکت کردند. ظاهرا طرح گدار برنده این مسابقه بود. بعد از مدتی که طرح گدار به مراحل پایانی کار رسید، انجمن مذکور طرح پیشنهادی گدار را رد نمود و دومین طرح پیشنهادی، یعنی طرح طاهرزاده را که با اقتباس از آرامگاه کوروش در پاسارگاد طراحی شده بود، مورد تصویب قرار داد.
عیسی صدیق در مورد افرادی که در ساخت بنا همکاری داشتند، از حسین لرزاده به عنوان معمار و سرکار ساختمان، و استاد حسین حجار باشی زنجانی و تقی درودیان به عنوان مباشر نام می برد.
طبق گزارش انجمن آثار ملی طرح اجرا شده ی طاهرزاده ، به علت ناآشنایی سازندگان به فنون آزمایش خاک ، محاسبه نکردن دقیق و بی اطلاعی از وضعیت آب های زیرزمینی ناحیه توس، ساختمان از همان نخستین سال ها، شروع به نشیت می کند و پس از 30 سال، هوشنگ سیحون با حفظ طرح اولیه، بنای جدیدی را پیشنهاد می کند. در این طرح پیشنهادی نمای اصلی مقبره حفظ شد، اما در فضاهای داخلی تغییرات بسیاری انجام گرفت.
این آرامگاه در مرکز باغی به مساحت 60000 مترمربع با زیربنای 945 متر مربع برپا گردیده است. بنای آرامگاه کاملا قرینه طراحی شده است و بر روی محور ورودی به صحن آؤامگاه قرار دارد. وروردی به مجموعه از سمت جنوب صورت می گیرد. حجم بنا مکعبی است به ارتفاع 18 متر که بر روی سکوهایی به طول 40 متر قرار گرفته است. تزئینات بنای آرامگاه تماما از سنگ است. در چهارگوشه ی حجم مکعب شکل ، ستون های بیرون زده به شکل ستون های تخت جمشیدی قرار دارد. به علاوه در چهار جانب آن، مستطیل هایی با 4 متر طول و 5/1 متر عرض قرار دارد که 47 بیت از اشعار شاعر با خط نستعلیق بر آن حک شده است.
بانی مسعود، امیر. (1391). معماری معاصر ایران در تکاپوی بین سنت و مدرنیته، تهران: نشر هنر معماری قرن
دانیل، ویکتور، شافعی، بیژن، سروشیانی، سهراب. (1382). معماری نیکلای مارکف مجموعه معماری دوران تحول.تهران: نشر دید