رولان مارسل دوبرول

رولان (رولاند) مارسل دوبرول از سال 1932 در یازده کنکور مختلف معماری به عنوان کارآموز یا همکار شرکت کرد (بیمارستان زوریخ، شهرداری شانگهای، طرح جامع شهربرن، طرح جامع کاخ سلطنتی استکهلم و...) در سال 1932 فارغ التحصیل شد، سال بعد هنگامی که به دلایلی غیرحرفه‌ای در کنکوری که در آن رتبه اول را کسب کرده بود برنده نشد، آن قدر سرخورد که پس از موفقیت در کنکور ساختمان بورس تهران بی درنگ کشور خود را به قصد ایران ترک کرد.

دوبرول در شرکت ساختمانی باتینیول از شرکت‌های ساختمانی خارجی مستقر در تهران که در طرح‌های جدید دوران رضا شاه فعال بودند، کار خود را در ایران آغاز کرد. طبق مدارک موجود، طرح کازینوی رامسر را در سال 1936 او برای این شرکت کشیده است. دوبرول در اداره کل ساختمان ایران نقشه های مقدماتی و اجرایی کاخ دادگستری" را کشید و پس از انتقال دفترفنی این شرکت به وزارت صنایع و معادن، طراحی نقشه‌های ساختمان جدید وزارتخانه را نیز برعهده گرفت. دوبرول و فروغی دفتر فنی خود را در سال 1938 تاسیس کردند. او در تاسیس هنرستان صنعتی وزارت صنایع و معادن همکاری داشت و در آن به تدریس معماری پرداخت. بسیاری از شاگردانش در این هنرستان بعدا در دانشکده هنرهای زیبا به او پیوستند. دوبرول در عین احراز مقام مشاور در وزارت امور خارجه حائز رتبه دوم کنکور ساختمان جدید وزارتخانه شد و پس از اتمام مراحل سفتکاری، مسئولیت خاتمه کارهای اجرایی، مدیریت کارگاه و تهیه مبلمان وزارتخانه را به عهده گرفت (1938) او در سمت مهندس کنترل برای وزارت دارایی عملیات اجرایی یک بیمارستان را نیز سرپرستی کرد.

دوبرول از سال 1937 همکاریش را با وزارت معارف وقت آغاز کرد و از سال 1938 در سمت سرمهندسی در آنجا مشغول به کار شد. استادیوم 3000 نفره منظریه ، توسعه پارک ورزشی امجدیه و طرحهای مربوط به دانشگاه تهران عمده فعالیت او برای این وزارتخانه است. او علاوه بر شرکت در تاسیس دانشکده هنرهای زیبا و ریاست یکی از آتلیه ها، ساختمان باشگاه دانشگاه تهران (باشگاه دانشجویان)" (1938-41) و دانشکده هنرهای زیبا (1940-41) را هم طراحی کرد و نظارت و مدیریت کلیه کارگاه‌های دانشگاه، از جمله دانشکده‌های فنی و حقوق را به عهده داشت. در سال 1941 با همکاری طراح پروژه، مهندس فروغی، ساختمان دانشکده حقوق را به اتمام رساند و از سال 1940 به مدیریت دفتر فنی این وزارتخانه برای احداث 12 دستگاه مدرسه ابتدایی در تهران منصوب شد دوبرول در سال‌های آخر اقامت خود در ایران طرح جامعی برای محله وزارتخانه ها تهیه کرد و در کنکور محدود طرح ساختمان وزارت دارایی مقام دوم، و در کنکور جدید ساختمان بورس تهران رتبه اول را یافت.  با آغاز جنگ در اواخر سال 1939، دوبرول داوطلبانه به نیروی هوایی فرانسه ملحق شد. پنج ماه بعد به ایران بازگشت و در سال 1942 ایران را برای همیشه ترک کرد. پس از آن به مدت سه سال در سمت ریاست اداره شهرسازی سوریه تحت الحمایه فرانسه به تدوین طرح جامع شهرهای عمده سوریه پرداخت. دوبرول در این سمت جانشین فرانسوی دیگری شد که نام او نیز برای ما آشناست: میشل اکوشار.

در سال 1945 به فرانسه بازگشت.با این همه تا سال‌های واپسین عمر دوستی خود را با بسیاری از همکاران خود در ایران حفظ کرد. اما دیگر پیشنهاد کار در ایران را نپذیرفت. تاثیر فعالیت مهندسان خارجی در ایران بحثی وسیع است. آنان از جهاتی مفاهیم جدیدی را به ارمغان آوردند اما از طرف دیگر موج مدرنیسم، معماری سنتی ما را در نظر خودمان حقیر جلوه داد. این تاثیر تا به امروز هم باقی مانده است. کارهای دوبرول نیز با این دگرگونی همسو بوده است.
در نگاهی اجمالی می توان نوع و شیوه کارهای او را مدرنیست و ساختگرا نامید. طرحهای بزرگتر دوبرول نظیر بناهای دولتی و ساختمان بورس، نمایی قرینه با تاکید بر بخش مرکزی دارند. سایر طرحهای او که برنامه متنوع تری دارند (ویلاهای مسکونی، استادیوم‌های ورزشی و...) با وجود نقشه های کاملا کاربردی، در حجم و مصالح استفاده شده تنوع و ابتکار بیشتری را نشان می دهند.