رد پای نقش مایه های تزئیناتی معماری بومی روستایی گیلان در سرزمین آماردها

خصوصیات اقلیمی گیلان موجب شده است که تحقیقات چندان شایسته‌ای در مورد آثار برجای مانده از دنیای کهن در این منطقه صورت نپذیرد و گیلان به‌ لحاظ شناسایی تاریخ کهن آن مهجور واقع‌ گردد. اما با نگاهی به ‌تزئینات معماری بومی در روستاهای گیلان می‌توان ‌نقش‌مایه‌هایی را مشاهده کرد که تا حدودی متمایز از دیگر نقاط ایران است. با بررسی کشفیات باستان‌شناسی پیش ‌از اسلام در منطقه نیز ردپایی از این نقوش را در معماری امروز می‌توان یافت. استمرار این نقش‌مایه‌ها و بن‌مایة فکری‌ای که موجب تداوم به‌کارگیری این نقوش بوده‌اند، شالوده این مقاله را تشکیل می‌دهد. مقاله بر پایة تحقیقات تاریخی ‌و توصیفی و با مطالعات اسنادی‌ و میدانی انجام پذیرفته است. در این مقاله، مقایسه‌ای تطبیقی بین تزئینات موجود از میان سیزده‌هزار شیء ثبت‌‌شده در موزة شهر رشت، برخی از اشیای در معرض نمایش در موزة ایران ‌باستان ـ که بخش اعظمی از آنها متعلق به تمدن آماردهاست از یک سو و تزئینات معماری بناهای سنتی روستایی گیلان بر اساس برداشت‌های میدانی از سوی ‌دیگر، صورت گرفته است. نوشتار با نگاهی کوتاه به تاریخ گیلان از زمان‌های کهن آغاز شده است و سپس کشفیات باستان‌شناسی اشیایی که در آنها طرح‌هایی به منظور تزئین به‌کار گرفته شده است، مورد بررسی قرار گرفت. اهمیت تزئین و پرداختن به‌ جنبه‌های هنری خلق اثر، از مباحثی است که در حد مقاله به آن توجه شده است و مقایسة تطبیقی نقش‌مایه‌های تزئینی امروز با گذشته، محور اصلی این نوشتار است. در پایان، نحله‌های فکری مولّد این آثار هنری و عوامل این تداوم در به‌کارگیری طرح‌های همسان، مورد بررسی قرار گرفته است. حاصل سخن آنکه هنرمند بومی گیلان، به‌رغم توانایی در ظهور هنر طبیعت‌گرا، بر اساس نحوة اندیشه درباب انگیزة غایی، دست به خلق هنر انتزاعی و هندسی زده است و این استمرار نحله‌های فکری، هنرهایی همسان را در طول تاریخ به وجود آورده است.

Because of the special climatic specifications of Guilan Province, Iran, no proper research has been done in relation to the works remained from the old world in the area and the ancient history of Guilan has not been recognized. Regarding the native architectural decorations in Guilan Villages There are many designs, which are somewhat distinct from those of the other regions of Iran and with study of the archeological works and detections in the area in relation to the age before Islam the trace of the mentioned designs in today’s architecture could be found. Continuation of these designs and the mental bases which caused continuation of designs application has been the focal point of this article. The article has been written on the basis of historical and descriptive researches with documented and field studies. A contrastive comparison has been made in it, among the existing decorations from the thirteen thousand objects registered in the Museum of Rasht City ()center of the province)( and some objects have been exposed to sight at Ancient Iran Museum, the major part of which belongs to Amards’ Civilization on one hand, and architectural decorations of Guilan Province traditional rural buildings on the other hand, on the basis of field sampling method. The article is started with a short view to the history of Guilan Province since ancient times. Then the archeological detections of objects, in which some designs were used for decoration, have carefully been investigated. The artistic aspects of the creative worksand their decoration has been mentioned as well as a contrastive comparison between the former and today’s decorative designs is the main body of current article. Finally mental ideologies creating those artistic works and the factors effective on continuation of using the similar designs have been investigated. Conclusion is that the decorative designs come from the nature, and the majority of the village farmer socials used abstractive and geometrical designs. This abstractive art includes a female nature as well as the decorated rural constructions of Guilan does. The arts and the artists are united with a view to art creation thought and the native artists of Guilan province in spite of their efficiency in creation of nature-inclined art on the basis of the manner of thought in relation to final motivation have created abstractive and geometrical arts. The arts have been involved with the settlements of the ancient people of Guilan as well as the present rural architecture. The arts have been involved with the religious thoughts on the basis of supernatural views. In this way, the arts have also been configured to satisfy the spiritual needs, and the existence of the unique thoughts in time duration converged to the similar arts. Consequently, the continuation of the decorative designs from the pre-history era up to now, and application of the similarity of symbolic designs illustrate the artistic thoughts of the people of this land.

(2.5 مگابایت) دانلود مقاله