عمارت نظر
Nazar Mansion
«عمارت نظر»، آپارتمانی است مسکونی در زمینی به مساحت ۵۶۰ مترمربع واقع در خیابان کمال اسماعیل اصفهان و در مجاورت رودخانه زایندهرود.
تیم پروژه
اکبر اعتصام پور
ابوذر صالحی، مهشید کریمی
مهندس لباف، مهندس زارعی
رضا لنبانی
محمدرضا کلوخی
مهندس رضایی
مرتضی مهدوی، مریم پیرسته
نادر ملکی، نفسیه نادری
اطلاعات کلی
شرح
از مهمترین مشخصههای سایت این پروژه بهرهداشتن از منظر رودخانه و فضای سبز مجاور آن است. عاملی که در طراحی آن نقش بهسزایی داشته است. این ساختمان شامل چهار طبقه زیرزمین (کد ۲.۱۰-)، همکف (کد ۰.۸۰+) و طبقه اول و دوم با مساحت زیربنای کل ۱۱۵۰ مترمربع است. سازه پروژه از نوع سازه بتنی (تیرچه بلوک) و تأسیسات از نوع موتورخانه مرکزی، چیلر و فن کوئل سقفی است.
در چهار طبقه مورد اشاره، مجموعاً ۳ واحد مسکونی طراحی شده است. این سه واحد بر اساس نسبتی که با زمین و آسمان دارند، کیفیتی متفاوت یافتهاند. از جمله آنکه واحد اول که شامل همکف و بخشی از طبقه زیرزمین است (بخش دیگر زیرزمین به پارکینگ و تأسیسات و انباری ها اختصاص یافته است.) با زمین پیوند یافته و در کنار گودال باغچه ای در جنوب و حیاط خلوتی در شمال قرار گرفتهاست. در مقابل، بالاترین واحد (واحد سوم) پیوندی با آسمان یافتهاست و دارای بام سبز و دیدی به آسمان است. واحد میانی هم ویژگیهای خاص خود را با حیاطی اختصاصی در میانهاش یافتهاست.
در تناسب با نحوه قرارگیری طبقات در نسبت با زمین و آسمان، در ترازهای مختلف «حیاط ها و فضاهای باز و نیمه بازی» قرار گرفتهاست که از یک طرف متناسب با فضاهای پیرامونشان فضاهای برای زندگی (مکان-رفتار) را شکل دادهاند و از طرفی نسبتی با موقعیت و شرایط سایت پروژه دارند. از جمله آنکه در این پروژه با وجود دید و منظر بسیار مناسب به رودخانه زایندهرود و فضاهای سبز پیرامون آن، آلودگی صوتی قابل ملاحظهای هم در طول روز وجود دارد. از این رو تراسها و پنجرههایی که سایر آپارتمانهای موجود کنار زایندهرود تنها بهرهشان از هوای آزاد را منوط به آن دانستهاند، به دلیل آلودگی صوتی آن، در همه ساعات قابل استفاده و کیفیتبخش نیستند.
در پاسخ به این مسأله در این پروژه، در عین آنکه فضاها و امکانهای متنوعی برای بهره بردن از منظر رودخانه فراهم شده است، «حیاطهایی در دل بنا» هم ایجاد شده است که میتواند امکان لمس روشنایی و هوای آزاد بدون آلودگی صوتی را فراهم کند. در طول روز، حیاط پشتی که از منظر درختان کاج بلند همسایه بهره میبرد و حیاط میانی که ارتباط زندهای میان نشیمن خانواده، اتاق و آشپزخانه فراهم میکند و پیوندی قابل کنترل هم میان واحد میانی و واحد فوقانی (واحد ۲ و ۳) برقرار میکند، جایگزین خوبی برای فضاهای باز و نیمه باز رو به رودخانه است. در طراحی این حیاط تناسبات جدارههای آن به گونه ای کنترل شده که به صورت وید یا نورگیرهای معمول در نیاید و کیفیتی حیاطگونه (Central Court Yard) داشته باشد.
اگرچه جمع شدن فضاهایی از واحد همکف و اول روبه فضاهای باز میانی، موجب آن نیز نشده که منظرهای زیبای محیطی فراموش شود. چنان چه از از ایدههای مهم در طراحی، ایجاد «کیفیتهای نظرگاهی متنوع» از فضاها و طبقات مختلف به منظرهای زیبای محیط است؛ همچون منظرهای تماشایی رواق جنوبی و مهتابی کنار استخر واقع در بام سبز، منظر آرام نیمه غربی بام سبز که تراز پایینتری دارد، منظر محجوب بالکن اتاق اصلی طبقه اول، منظر فاخر پنجرهگاه پذیرایی طبقه اول و در نهایت، منظر باشکوه و در عین حال، دلنشین تالار بلند مشرف به گودال باغچه که منظر درختان بلند حاشیه زایندهرود را از ارتفاع پایین و به نحوی خاص دارد. بر خلاف تیپ غالب آپارتمانهای معمول که معمولاً به دلیل تکرار در طبقات تنها یک نوع فضا و یک نوع کیفیت نظرگاهی را تجربه میکنند.
از ایدههای مهم و قابل ذکر دیگر در این پروژه آن بوده است که باهدف سیالیت و گستردگی دید به فضاهای داخلی به جای استفاده از دیوارهای جداکننده از «فضاهای مرزی و پیوند دهنده» استفاده شده است. این گونه فضاهای مرزی، علاوه بر کیفیتبخشی به ارتباط فضاهای داخلی و نیز درون و بیرون خانه، بر غنا و قابلیتهای رفتاری قابل انتخاب از سوی ساکنان میافزاید. تمامی این ها موجب آن شده است که این آپارتمان با وجود آنکه سه واحد مسکونی را در خود جای داده است، تمامی بخشها و فضاها و ترازهایش پیوندهایی کنترلشده و کیفیتبخش باهم داشته باشند و در مجموع بتوان آن را یک «عمارت» واحد نامید. «عمارت نظر» تلاشی بوده است برای بازآفرینی کیفیتهای زندگی در خانههای ایرانی در آپارتمانی امروزی.