ساختمان مسکونی چهار باغ

در شهر تهران که قلمرو بلا منازع سوداگران زمین و مسکن است، شاخصه نمادین ارزش یک ساختمان، گرانی متریال و بکار گیری بوالهوسانه ابزار و طمطراق نئو کلاسیک سده های پیشین اروپاست. از اینرو شاید مشکل بتوان به پایگاه مناسبی جهت آغاز کار طراحی دست یافت.

با این مقدمه صحبت از چند سانتیمتر مربع آپارتمان در فرهنگ بساز بفروشی خیلی غریب نمی نماید و در نهایت چین و شکن یا "بزک" معماری پایتخت به حد 20 الی 30 سانتیمتر "نما سازی " آن هم "مجاز" تقلیل می یابد. حال مساله مورد بحث ما در ساختمان مسکونی چهارباغ ارائه راه حلی جهت ارتباط درون و بیرون و نگرش به نما به عنوان بخشی از ساختار بنیادی بناست، نه صرفا پوسته ای که نقش جدا کننده داخل و خارج را ایفا می کند. از اینرو در حین طراحی، نحوه آرایش  فضاهای داخلی اهمیتی ویژه پیدا می یابد و قانون ازلی تکرار طبقات که در اکثر منازل کلانشهر بعنوان میانبر عمل می کند، مورد چالش قرار می گیرد.

در یک قطعه زمین با عرض حدود 13 متر وپنج طبقه روی پیلوت کمتر می توان به بیش از دو تیپ طراحی مختلف بر خورد ولی در این پروژه دو طبقه اول و دوم بشکل دوبلکس پشت و جلو و طبقات سوم تا پنجم هر کدام با یک نوع آرایش فضای درونی "مرز" درون و بیرون را با شیوه ای شاید نامعمول ترسیم می نماید.

 طبق قوانین شهرداری در هر قطعه زمین سازنده مجاز به اشغال 60 درصد بعلاوه 2 متر جهت ساخت بناست که قانونا عرض زمین ضربدر 2 متر اخیر می بایست به شکل نور گیر در بنا کسر شود. در مورد پروژه چهار باغ با توجه به عرض 13 متر ما می بایست نور گیری به مساحت 13 در 2 متر برابر 26 متر مربع ایجاد کنیم ولی در عمل نور گیر به 21 متر مربع تقلیل یافت و 5 متر باقیمانده بشکل "فرو رفتگی و تراس" در نما بدل شد و تنوع حجمی ساختمان را از حد 20 سانتیمتر نماسازی امروزی فراتر برد.عقب نشینی و برآمدگی نما اینبار نه صرف کارکرد یک "کمپوزیسیون"  بلکه حاصل همان تنوع در آرایش پنجگانه پلان های طبقات است ، بنابر این هر تراس،هر پنجره و فضاهای منتهی به نما در هر طبقه ادبیات و سکانس جدیدی از معماری را رقم میزند.شاید نگرشی اینگونه نیاز به یک رفت و برگشت طولانی بین نما و پلان را بطلبد که در آن کوچکترین تغییر در نما منجر به بلا استفاده شدن فضای پشت و یا تغییر کاربری آن شود و بالعکس رعایت استاندارد های فضاهایی چون آشپزخانه و اتاق خواب به تناسبی نا موزون در نما بدل گردد.

از دیگر شاخصه های رویکرد فوق به کمرنگ شدن محوریت متریال ساختمانی و نیز نقش، اندازه و چهره بازشو ها می توان اشاره کرد. استفاده از مصالح ساده در غالب بخشهای نما و کاربرد متریالی نفیس تر مانند چوب ترمو در سطوح عمود بر نما موجب شده هزینه اجرای نما نسبت به موارد مشابه تمام سنگ به نصف تقلیل یابد. همچنین ابعاد و تناسبات باز شو های ساختمان ما حصل کاربری و مشخصات فضایی است که در پشت آن قرار گرفته و در حقیقت این خود فضاست که جانمایی و ابعاد پنجره را  مشخص می کند. در نهایت میتوان نتیجه گرفت نمای ساختمان مسکونی چهار باغ بخشی غیر قابل تفکیک از درون و جزئی از شالوده آن و به تعبیری یال بیرونی از یک ساختار بهم پیوسته است.

تاسیسات: علی قوی بازو

تاریخ شروع و اتمام اجرا: مهر 1388- فروردین 1390

مساحت سایت پروژه: 286 متر مربع

مساحت طبقه همکف: 168 متر مربع