نظام فضايی پنهان معماری ايرانی و ساختار آن

این مقاله سعی دارد وجهی از معماری ایرانی را فراسوی علوم محض، بازخوانی كند. نظام فضایی همان واقعیت روحانی، نقشه پنهان و زیر نقشی بود، كه در نسبت با آنچه «جا» می خواندیم «همه جا» بود. نظامی كه به جای آنكه «قرار گیرد»، «قرار می داد» و «استقرار می بخشید». كاربردی بودن هنر معماری، تصور خیالی و «صورت» آن را بدون توجه به وجه ملموس و كاركردش ابترا می نمایاند. نظام فضایی به عنوان حلقه واسط وجه ملموس و غیره ملموس معماری، سازمان یافتگی والگوی فضایی بود، كه واقعه و عملكردهایی كه «هست بودن» در آنها تحقق می یافت، را قابل حصول می كرد. نظامی كه بایدها و نبایدهای الگوهای حركت و زندگی را نیز فراهم می ساخت. این نظام چیزی فراتر از عملكرد گرایی را به ذهن متبا در می سازد. براساس مستندات، نظام فضایی معماری ایرانی كه با برداشت و الگوپذیری از ساخت و نظام فضایی عالم شكل می گرفت، انواع و ساختاری سه گانه داشته است. انواع آن شامل سلسله مراتب مفهومی، مركزی و محوری بوده و دارای ساختار جهت گیری، مركز گرایی و محوریت عمودی بوده است. نظام فضایی پس از تجسد در وجه ملموس و كالبد معماری، «شكل» های مختلفی را می نمایانده است.

(266.1 کیلوبایت) دانلود مقاله