ایدئولوژی، فناوری، و معماری؛ از شکل سازه تا فرمِ معماری در گذر از روم باستان به ایتالیای عصر رنسانس و باروک
رشد روزافزون فناوری همۀ ارکان زندگی بشر را دستخوش تحول کرده است و در این میان معماری نیز، تحت لوای دستیابی به پایداری، تجربیات فناورانه جدیدی را کسب میکند. گرچه برخی تئوریهای نوظهور در حوزۀ طراحی در ایجاد پشتوانۀ فکری لازم برای چنین تجربیاتی تلاش کردهاند، با این حال پاسخگو بودن آثار معماری حاصل از چنین روشهایی، بهویژه در حوزههای فرامادی زندگی آدمی، محل بحث است. از این رو، در این تحقیق به راستیآزمایی دو نمونه از جدیدترین این تئوریها پرداخته میشود، در این نمونهها بر استقلال فرم معماری از فرهنگهای محلی و یا گسست ذاتی میان فرم و عملکرد در معماری تأکید میشود. در بخش اول مقاله با معرفی این نظریات، پیدایش آنها به مثابۀ نتایجی از گسست میان معماری و مهندسی، ریشهیابی و بر فواید واکاوی ریشههای تاریخی ارتباط میان فناوری و معماری تأکید میگردد. در بخش دوم مقاله صحت نظریاتِ تکبعدگرایانۀ اخیر و نتایج حاصل از اعمال آنها ارزیابی میشود. بدین منظور با روش تحقیق تفسیریـ تاریخی و با مطالعۀ سیر تحول معماری مذهبی راه یافته در مرزهای امروزین کشور ایتالیا، در سه بازۀ زمانی روم باستان، رنسانس، و سپس باروک چگونگی ارتباط میان ارکان فکری جامعه و فناوری ساخت برای تولید فرم تحلیل و کارکرد آثار معماری در محیط طبیعی و در دل جریانات اجتماعی ارزیابی میشود. در این تحقیق برهمکنش سازنده میان فناوری ساخت و ایدئولوژی را در خلق معماری نمایش داده و اینگونه بر کاستیهای نهان در نظریات فناورانۀ معاصر در حوزۀ طراحی تأکید میشود.
مشخصات مقاله
بنه ولو، لئوناردو. تاریخ معماری مدرن، ترجمۀ سیروس باور، انتشارات دانشگاه تهران، 1390.
بورکهارت، تیتوس. «روح هنر اسلامی». ترجمه سیدحسن نصر، در هنر و مردم، ش 55 (اردیبهشت 1346)، ص ۲-۷.
ــــــــ . هنر مقدس (اصول و روشها)، ترجمۀ جلال ستاری، تهران: سروش، 1369.
بورکهارت، یاکوب. فرهنگ رنسانس در ایتالیا، ترجمۀ محمدحسن لطفی، تهران: طرح نو، 1389.
حجت، عیسی. «آموزش معماری و بیارزشی ارزشها»، در هنرهای زیبا، ش 14 (تابستان 1382)، ص 63-70.
چینگ، دی.کی و دیگران. آشنایی با معماری جهان، ترجمۀ محمدرضا افضلی، تهران: یزدا، 1390.
دهباشی، فهیمه. «تفاوت دیدگاه های دکارت و لایبنیتس در برخی مفاهیم فلسفی». در علامه، دورۀ 4، ش 1 (1386) ص67-98.
دهشیری، محمدرضا. درآمدی بر جریانشناسی فرهنگی بینالمللی معاصر، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، 1394.
رزمجو، حسین. «تأثیر فرهنگ اسلامی در شکوفایی تمدن غرب». در کیهان فرهنگی، ش 136 (1376)، ص43-45.
شوازی، اگوست. تاریخ معماری، ترجمۀ ابوالقاسم لطیفی، انتشارات دانشگاه تهران، 1383.
کالینز، پیتر. دگرگونی آرمانها در معماری مدرن، ترجمۀ حسین حسنپور، تهران: قطره، 1375.
کورت گروتر، یورگ. زیباییشناسی در معماری، ترجمۀ جهانشاه پاکزاد و عبدالرضا همایون، انتشارات دانشگاه شهیدبهشتی، 1388.
گروت، لیندا و دیوید وانگ. روشهای تحقیق در معماری، ترجمۀ علیرضا عینیفر، انتشارات دانشگاه تهران، 1390.
گیدئین، زیگفرید. فضا، زمان، معماری، ترجمۀ منوچهر مزینی، تهران: انتشارات علمی فرهنگی، 1365.
معصومی همدانی، حسین. «برهان و علیت در طبیعیات و علوم ریاضی؛ ارسطو، ابن سینا، ابن رشد، ابن هیثم». در نامۀ مفید، دورۀ 14، ش ۶۵ (اردیبهشت 1387)، ص3-۳۴.
موسوی، فرشید. روند شکلگیری فرم، ترجمۀ فرناز نظری و میلاد میانجی، تهران: موسسه علمی پژوهشی معماری، 1390.
Addis, William. Structural Engineering: The Nature of Theory and Design, New York: Ellis Horwood, 1990.
Alberti, Leon Batista. On the Art of Building, in Ten Books, Translated by Joseph Rykwert & others, Cambridge: MIT Press, 1988.
Alexander, Christopher. Notes on the Synthesis of Form, Cambridge: Harvard University Press, 1973.
Billington, David. The Tower and Bridge. New York: Basic Books, 1983.
Carpenter, Rhys. Greek Art, Philadelphia: University of Pennsylvania, 1962.
Ching, Francis D. K. Architecture; Form, Space and Order, New York: Van Nostrand Reinhold, 1979.
Como, M., et al. “Limit Analysis of the Structures of Colosseum”, in Proceedings of the International Conference on Historical Constructions, Guimarães, 2001, pp. 665-673.
Davis, Howard. The Culture of Building, New York: Oxford University Press, 2006.
Dieulafoy, Marcel. L' art antique de la Perse, Paris: Librairie Centrale d'Architecture, 1885.
Dooley, Sean. The Development of Material-adapted Structural Form, Ph.D. thesis in Architecture, Supervisor Thomas Keller. Lausanne: École Polytechnique Federale de Lausanne, Institute of Structures, 2004.
Drexler, Arthur. Transformation in Modern Architecture. London: Secker and Warburg, 1980.
Fletcher, Banister. Sir Banister Fletcher's A history of Architecture, ed. Dan Cruickshak. Oxford: Architectural Press, 1996.
Gelernter, Mark. Sources of Architectural Form, Manchester: Manchester University Press, 1995.
Haselberger, Lothar. “Old Issues, New Research, Latest Discoveries: Curvature and Other Classical Refinements”, in Lothar Haselberger (ed.), Appearance and Essence. Refinements of Classical Architecture: Curvature. University of Pennsylvania Press, Philadelphia 1999, p. 1-68.
Hendrix, John. The Contradiction Between Form and Function in Architecture. Abingdon: Routledge, 2013.
Hughes, Quentin & Norbert Lynton. Renaissance Architecture, London: Longmans, 1962.
Kaufmann, Emile. Architecture in the Age of Reason, New York: Dover, 1986.
Klotz, Heinrich. The History of Postmodern Architecture, Cambridge: MIT Press, 1988.
Le Corbusier. Towards a New Architecture, London: J. Rodker, 1931.
MacDonald, Angus J. Structure and Architecture, Oxford: Architectural Press, 2001.
Millais, Malcolm. Building Structures, London: Taylor & Francis, 2005.
Mainstone, Rowland. The Development in Structural Form, Cambridge: MIT Press, 2001.
Mark, Robert. Architectural Technology up to the Scientific Revolution. Cambridge: MIT Press, 1993.
________ . Light, Wind and Structures, Cambridge: MIT Press, 1990.
Mitcham, Carl. Thinking Through Technology: The Path Between Engineering and Philosophy, Chicago: University of Chicago Press, 1994.
Mumford, Lewis. Technics and Civilization, New York: Harcourt, Brace and Co, 1934.
Picon, Antoine. Digital Culture in Architecture. Basel: Birkhäuser, 2010.
Peters, Tom F. Building the Nineteenth Century, Cambridge: The MIT Press, 1996.
Plato. The Republic. Translated by Desmond Lee, London: Penguin Books, 1955.
Richter, Paul. The Notebooks of Leonardo da Vinci, vol. II. London: The Reprint Society, 1954.
Salmon, Frank. The Persistence of the Classical: Essays on Architecture Presented to David Watkin, London: Philip Wilson Publishers, 2008.
Sample, Hilary. “A House within a House”, in Kiel Moe, et. al., Building Systems: Design, Technology and Society, Abingdon: Routledge, 2012, pp. 193-211.
Sprague, Tyler, Expressive Structure: The Life and Work of Matthew Nowicki, Ph.D. thesis in the Built Environment. Reading Committee: Alex Anderson, et al. Washington D. C.: University of Washington, 2013.
Philip Steadman, The Evolution of Designs, London: Routledge, 2008.
Sullivan, Louis. Kindergarten Chats and other Writings, New York: Wittenborn Art Books Inc, 1947.
Terzoglou, Nikolaos-Ion. “Architectural Creation Between Culture and Civilization”, in Paul Emmons et. al., The Cultural Role of Architecture, Abingdon: Routledge, 2012. pp. 167-174.
Vitruvius, Marcus. The Ten Books on Architecture. Translated by Morris H. Morgan, New York: Dover Publication, 1960.
Wittkower, Rudolf. Art and Architecture in Italy 1600-1750, New York: Penguin Books, 1978.
Wright, George. Ancient Building Technology III, Leiden: Brill, 2009.
Zannos, Alexander. Form and Structure in Architecture, New York: Van Nostrand Reinhold, 1987.
http://www.britannica.com/
http://plato.stanford.edu/entries/
http://www.iep.utm.edu/
مسابقات
جوایز
نشریات