کندوکاو در نقش دولت و اهداف غیررسمی در برنامهریزی شهری ایران
این نوشتار، نگاهی انتقادی به فرایند سنتی برنامهریزی شهری دارد و تلاش ما معطوف به ارتقای جایگاه برنامهریزی شهری در ایران است. این مقاله با تاکید بر نقش نادیده گرفته شده ی عامل قدرت در فرایند سنتی برنامهریزی شهری نشان میدهد که چگونه برنامهریزی شهری متداول، تحت تاثیر این عامل، از فرایند مورد انتظار حامیانشان منحرف میشود و قدرتمندان در آن دست بالا را در اختیار میگیرند. در این مطالعه، نقش قدرت، با توجه به اهداف مداخلهی دولت در فرایند برنامهریزی شهری، از طریق ترکیب نظریهی سنتی قدرت، نظریه فوکو و نظریهی سهبعدی قدرت استیون لوکس، تشریح شده است. ازآنجاکه این دست از مطالعات نیاز به مفهومسازی قدرت به منظور نشاندادن قدرت ساختاری و اقداماتِ دولتی در فرایند برنامهریزی دارند، این مهم از طریق مصاحبهی عمیق با مدیران عامل پانزده شرکت بزرگ مهندسان مشاور شهرسازی دنبال شد که در ارتباط بلافصل با دولت (کارفرما) هستند. ما نشان دادهایم که چگونه این اهداف دولت، درنهایت منجر به تغییر مسیر فرایند برنامهریزی شهری میشوند و دولت را در جایگاه عامل برتر قدرت و یک ذینفع، مطرح میکند. همچنین اینکه چگونه دولت مسیر برنامهریزی را مطابق با خواست خود تعیین میکند و شانهبهشانهی سایر رقبا در عرصهی عمومی و در کنار سایر ذینفعان عمومی و خصوصی به رقابت میپردازد و منافع عمومی در مفهوم گسترده و دربرگیرندهاش مصالحه می کند و آن را به حاشیه می راند.
(216.8 کیلوبایت) دانلود مقالهمشخصات مقاله
اطهاری، کمال و فردین یزدانی. «بورژوازی مستغلات؛ کژ کارکردی جامعه، کژتابی شهر». در چشمانداز ایران، شماره 48، فروردین 1387،ص 50-43
آلمندینگر، فیلیپ. نظریه برنامهریزی. ترجمه الهام بهمن تیموری. تهران: انتشارات آذرخش، 1389
اوزر، آتیلا. دولت در اندیشهی غرب. ترجمه عباس باقری، تهران، تهران: انتشارات فرزان، 1386
خبرگزاری مهر. «انحراف کمیسیون ماده 5 و 100 شهرداریها از مسیر اصلی»، شناسه خبر: 2226901 یکشنبه ۱۳ بهمن ۱۳۹۲ http://www.mehrnews.com/news/2226901
رهنمایی، محمدتقی. «دولت و شهرنشینی نقدی بر نظریه عناصر شهری قدیم و سرمایه داری بهرهوری هانس بوبک». در فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 32 (بهار 1373)، ص 26-17
روزنامهی دنیای اقتصاد (26/5/1393). «تغییر کاربری در كميسيون ماده 5 غيرقانوني است». شماره 3272، صفحهی 7
روزنامهی دنیای اقتصاد (7/3/1391). «انتقاد وزیر از طرح تفصیلی تهران». شماره 2651، صفحه 7
ریاضی، سید ابوالحسن. نقش دولت در سازماندهی فضایی شهر مطالعه موردی منطقه22 شهر تهران، پایاننامه دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، استاد راهنما: مصطفی مومنی. تهران: دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم زمین 1385
سعیدنیا، احمد. طرحهای شهری در ایران. تهران: انتشارات سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور، 1390
صرافی، مظفر. ضرورت دگرگونی در نظریه برنامهریزی شهری در ایران، ارایه شده در همایش پنجاه سال برنامهریزی توسعه در ایران1377
ضمیران، محمد. میشل فوکو دانش و قدرت. تهران: انتشارات هرمس، 1390
ضیایی، محمود. تبیین نقش و جایگاه دولت در توسعه شهر و شهرنشینی در ایران، پایاننامه دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، استاد راهنما: محمد تقی رهنمایی. تهران: دانشگاه تهران، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، 1379
عباسزاده، عبدالرضا. کمیسیون ماده صد. تهران: انتشارات سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور، 1389
عبدی دانشپور، زهره. درآمدی بر نظریههای برنامهریزی با تاکید ویژه بر برنامهریزی شهری. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی،1390
علی اکبری، اسماعیل. مکانیزم های توسعه شهری در استان ایلام، با تاکید بر تبیین نقش دولت. پایاننامه دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری. استاد راهنما: محمد تقی رهنمایی. تهران: دانشگاه تهران، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، 1378
غمامی، مجید. بررسی وضعیت شهرسازی و برنامهریزی شهری و منطقهای در ایران معاصر. تهران: انتشارات افرند، 1392
کاظمیان، غلامرضا. تبیین ساختار حاکمیت و قدرت شهری با سازمان یابی فضا، تلاش برای طراحی مدل. پایاننامه دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری. استاد راهنما: اکبر پرهیزگار. تهران: دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده ادبیات و علوم انسانی،1383
کسل، فیلیپ. چکیده آثار آنتونی گیدنز. ترجمه حسن چاووشیان. تهران: انتشارات ققنوس، 1387
کلوسترمن، ریچارد ای. له و علیه برنامهریزی. در اسکات کمپل و سوزان فاینشتاین(و.) نظریهی برنامهریزی شهری، ترجمهی عارف اقوامی مقدم. تهران: انتشارات آذرخش، 1388
گرنفل، مایکل. مفاهیم کلیدی پیر بوردیو. ترجمهی مهدی لبیبی. تهران: انتشارات افکار، 1388
لایون، دیوید. پسامدرنیته. ترجمهی محسن حکیمی. تهران: انتشارات آشیان، 1387
نظری، علیاشرف. «تحلیل قدرت از دیدگاه استیون لوکس: قدرت از نگاه کثرتگرا اصلاحطلب و رادیکال». در راهبرد، شماره 36 (تابستان 1384)، ص 392-383
نوابخش، مهرداد و فاروق کریمی. «واکاوی مفهوم قدرت در نظریات میشل فوکو». در مطالعات سیاسی، شماره 3 (بهار 1388)، ص 64-49
هیلیر، جین. سایههای قدرت حکایت دوراندیشی برنامهریزی کاربری اراضی. ترجمه کمال پولادی. تهران: انتشارات جامعه مهندسان مشاور، 1388
Albrechts, Louis. “Reconstructing Decision-Making: Planning Versus Politics” in journal of Planning Theory, no. 2 (summer 2003)p:249
Castells Manuel. Communication Power. New York: Oxford University Press, 2009.
Flyvbjerg, Banet. Rationality and Power: Democracy in Practice. London: The University of Chicago Press Ltd, 1998.
Forester, John. Planning in the Face of Power. California: University of Berkeley Press, 1989.
Forester, John “On the theory and practice of critical pragmatism: Deliberative practice and creative negotiations.” in journal of Planning Theory, no. 12: 5(2013).
Fox-Rogers, Linda, Murphy, Enda. “Informal strategies of power in the local planning system.” in journal of Planning Theory, no. 13: (2014), pp. 244-268,
Groth, Jacqueline, Eric, Corijn “Reclaiming Urbanity: Indeterminate Spaces, Informal Actors and Urban Agenda Setting.” in journal of Urban Studies 42: (2005), pp. 503
Gunder, Michael and Clare Mouat.“Symbolic Violence and Victimization in Planning Processes: A Reconnoitre of the New Zealand Resource Management Act.” in journal of Planning Theory, no. 1(2002),pp. 124
Irazábal, Clara. “Realizing Planning's Emancipatory Promise: Learning From Regime Theory To Strengthen Communicative Action.” in journal of Planning Theory. No. 8: (2009), p115-139
Kamete, Amin Y. “Interrogating planning's power in an African city: Time for reorientation?.” in journal of Planning Theory. No. 11(1) (2012), pp.66–88
McGuirk. “Power and influence in urban planning: Community and property interests’ participation in Dublin’s planning system.” Irish Geography. no 28(1995),pp. 64–75
McGuirk P. “Power and policy networks in urban governance: Local government and property-led regeneration in Dublin.” in journal of Urban Studies 37(4) (2000),pp. 651–672.
McNeill, Don. Politics And Policy, in: The SAGE Companion to the City. Ed. Tim, Hall, Phil, Hubbard,and Rennie Short, John. SAGE Publications Ltd 2008
Rydin Y. “The enabling local state and urban development: Resources, rhetoric and planning in East London.” in journal of Urban Studies, no 35(2) (1998),pp. 175–191
Schmidt, Kaisa, Mäntysalo, Thomé and Raine. “Interplay of power and learning in planning processes: A dynamic view.” in journal of Planning Theory Vol. 13(2) 2014,pp.115–135
Taher, Nadia. “Intervention In the shadow of politics: US AID-government of Egypt relations and urban housing.” in journal of Environment and Urbanization, no. 13(2001), pp. 61
مسابقات
جوایز
نشریات